ĐỪNG NGHĨ THAY CHO CON CÁI!

Cha mẹ nào cũng bỏ nhiều công sức dạy con, sử dụng chân, để đi.

Cha mẹ nào cũng dành nhiều tâm huyết dạy con, sử dụng tay, để viết.

Nhưng hầu hết các bậc cha mẹ lại không dạy con, sử dụng cái đầu của mình, để suy nghĩ. Họ luôn nghĩ thay cho chúng: mọi chuyện từ ăn gì, mặc gì cho đến học trường nào, chơi với ai,… đều do cha mẹ nghĩ hộ.

*****

Trong phạm vi chủ đề “Đừng nghĩ thay cho con cái”, tôi xin chia sẻ hai ý tưởng dạy trẻ em sử dụng cái đầu của mình để suy nghĩ độc lập. Hi vọng bài viết mang lại ích lợi nào đó cho các bạn trẻ đang nuôi dạy con cái.

1- Giúp trí não các bé phát triển:

Một cách đơn giản và rất hiệu quả giúp trí não trẻ em phát triển là nghiêm túc trả lời mọi câu hỏi của các bé.

Bạn đừng tiếc thời gian cho việc này. Nếu bạn đang bận hoặc gặp câu hỏi khó, thì có thể xin khất đến ngày mai, nhưng nhất định phải trả lời nghiêm túc.

Đừng bao giờ trả lời qua loa. Nếu bạn không biết, thì phải hỏi người biết, để có câu trả lời tốt nhất.

Cha mẹ chỉ nên nói đùa với con cái khi chúng đã có thể phân biệt được đâu là sự thật, đâu là đùa vui.

Để trả lời hết các câu hỏi của bé một cách ngắn gọn và dễ hiểu, bạn sẽ tốn không ít thời gian. Nhưng bù lại, nhờ việc tìm kiếm các câu trả lời, mà bạn sẽ hiểu nhiều khái niệm chính xác hơn. Kiến thức của bạn cũng được mở mang hơn. Ngoài ra, bạn còn học được từ trẻ con kỹ năng đặt câu hỏi, thứ mà chúng thực sự giỏi hơn người lớn.

2- Không nghĩ thay con cái.

Muốn bắt con cái động não thì bạn không được nghĩ thay cho chúng.

Khi con gái út được ba tuổi, vợ chồng tôi quyết định tạo cho bé một môi trường an toàn, mà ở đó bé được tự do làm tất cả những gì cha mẹ không cấm. Trong căn phòng nhỏ là thế giới riêng của mình, bé phải tự quyết định sẽ chơi với búp bê hay tập tô màu, xem phim Lọ Lem hay nghe chị Xuân Mai hát…

Khi bé bốn tuổi, chúng tôi để bé tự chọn mầu sơn trang trí phòng ngủ và kết quả là phòng của bé trông rất dễ thương (với khoảng 7 mầu khác nhau).

Khi 5-6 tuổi, cháu đã trở thành một cô bé độc lập. Để tóc dài hay ngắn, mặc váy hay quần là do cháu tự quyết. Cháu thích đọc sách, thích ngoại ngữ, biết bơi, biết đi xe đạp, biết trượt batin, thích chơi game online, biết chơi từ cờ Vua, cờ Tướng, Tú-lơ-khơ, cho đến Tiến lên, Tá lả… Tất cả đều do cháu tự chọn, tự học cách chơi. Không biết chơi thì tự tìm người biết mà hỏi.

Chúng tôi chỉ thống nhất với các cháu “những việc trẻ con không được làm”. Còn lại, cho chúng thoải mái. Cha mẹ không can thiệp mà chỉ quan sát chúng từ xa.

Tôi nhớ, lúc con gái lớn học lớp 6, có một số bài tập môn toán cháu không giải được. Mẹ cháu muốn tôi giải giúp. Tôi từ chối. Mẹ trách, ba là dân chuyên toán mà không chịu giúp con. Nhưng tôi không giúp, là có lý do. Tôi thấy những bài toán đó không quá khó. Cháu chưa giải được là do cháu chưa đào sâu suy nghĩ, nhìn qua thấy khó là thôi. Tôi khuyến khích con gái không bỏ cuộc. Cuối cùng cháu giải được hết. Năm đó, cháu đoạt giải nhì kỳ thi học sinh giỏi toán thành phố.

Tất nhiên, “không nghĩ thay cho con cái” không có nghĩa là bỏ mặc chúng. Bạn vẫn cần dành nhiều thời gian để quan sát chúng lớn lên, điều chỉnh chúng về với chánh niệm và chính đạo. Nhưng không nên vừa thấy chúng ngã đã vội chạy tới nâng chúng dạy. Hãy để chúng tự đứng lên. Đừng vô tình tước đi cơ hội học cách “tự vượt qua khó khăn” của chúng.

Kết thúc bài viết này, tôi muốn nói rằng, nếu bạn dành thời gian “dạy con đi, dạy con cầm bút” là một, thì hãy dành thời gian “dạy con suy nghĩ” là mười. Nhưng đừng nghĩ thay cho chúng, vì nói cho cùng bạn không thể sống lâu hơn con cái của mình, để có thể mãi mãi bao bọc chúng.

Ngày 16/10/2014. Trích Facebook Hoàng Minh Châu