Hướng dẫn cách dạy trẻ đọc bảng chữ cái tiếng Anh

Việc cho trẻ tiếp xúc với tiếng Anh từ sớm đang dần trở thành lựa chọn của nhiều bậc phụ huynh, đặc biệt là bắt đầu từ những bước đầu tiên như làm quen với bảng chữ cái. Trong bài viết này, Giáo dục Con Tự Học sẽ hướng dẫn ba mẹ cách dạy trẻ học bảng chữ cái tiếng Anh hiệu quả ngay tại nhà, trẻ bé ghi nhớ mặt chữ và phát âm chuẩn chữ cái tiếng Anh nhanh chóng, dễ dàng.

1. Nguyên nhân trẻ gặp khó khăn khi học bảng chữ cái tiếng Anh

Không ít phụ huynh chia sẻ rằng con mình học mãi vẫn không đọc và ghi nhớ được chữ cái tiếng Anh, hoặc vừa học xong lại quên ngay. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó phổ biến nhất là:

• Thiếu hứng thú khi học: Trẻ dễ chán nếu học theo cách khô khan, lặp lại đơn điệu.
• Không được lặp lại đủ: Trẻ cần được tiếp xúc thường xuyên với chữ cái để ghi nhớ.
• Không gắn chữ với hình ảnh, âm thanh: Việc học tách rời chữ và ngữ cảnh khiến trẻ khó hình dung, khó nhớ.
• Quá tải kiến thức: Học quá nhiều chữ cùng lúc có thể khiến trẻ rối và dễ quên.
• Chưa được học qua trải nghiệm: Trẻ nhỏ thường ghi nhớ tốt hơn khi được học thông qua chơi, vận động, tương tác,...

2. Cách dạy trẻ ghi nhớ mặt chữ cái tiếng Anh hiệu quả

2.1. Học chữ cái thông qua truyện tranh đơn giản

Truyện tranh là công cụ giúp trẻ ghi nhớ mặt chữ cái tiếng Anh hiệu quả vì trong mỗi cuốn sách đều đặt từng chữ cái, từ vựng và hình ảnh minh họa trong một ngữ cảnh cụ thể. Khi trẻ đọc một câu chuyện ngắn về từng chữ cái – ví dụ: “A is for Alligator who plays the accordion” – trẻ sẽ thấy chữ cái không còn là thứ trừu tượng mà có cá tính, màu sắc và cả một “bối cảnh” đi kèm.

Ngoài ra, việc lặp lại chữ cái tiếng Anh trong từng trang sách sẽ giúp trẻ ghi nhớ một cách tự nhiên. Bạn nên chọn những cuốn truyện ngắn gọn, hình ảnh to rõ, nhiều màu sắc, và có các chữ cái được in nổi bật để trẻ dễ theo dõi.

Giáo dục Con Tự Học gợi ý phụ huynh có thể cho trẻ luyện đọc truyện để học bảng chữ cái tiếng Anh trên nền tảng Kids A-Z - Học phần Reading.

Kids A-Z là công cụ học tập Tiếng Anh được yêu thích bởi hàng triệu trẻ em trên toàn thế giới, cung cấp hơn 3.000 đầu sách điện tử phong phú, chia thành 29 trình độ, từ cấp độ cơ bản A đến nâng cao Z2, phù hợp cho trẻ từ mầm non đến THCS. Với lộ trình học tập được cá nhân hóa theo từng trình độ, Kids A-Z không chỉ giúp trẻ nâng cao khả năng ngoại ngữ mà còn khơi dậy niềm yêu thích học tập, giúp con tự tin bước vào hành trình khám phá tri thức. Đây là lựa chọn lý tưởng cho phụ huynh muốn đồng hành cùng con trên con đường học vấn.

 TÌM HIỂU & HỌC THỬ KIDS A-Z

👉 Hướng dẫn trẻ học bảng chữ cái tiếng Anh với phần mềm Kids A-Z

2.2. Học chữ cái qua bài hát và video hoạt hình

Dạy trẻ ghi nhớ mặt chữ cái tiếng Anh qua bài hát và video hoạt hình

Âm nhạc và hình ảnh chuyển động là hai yếu tố rất thu hút trẻ em. Những bài hát về bảng chữ cái tiếng Anh nổi tiếng như “ABC Song”, “Phonics Song”, hay video dạy chữ cái trên YouTube đều được thiết kế sinh động, nhiều màu sắc và tiết tấu vui nhộn, giúp trẻ học trong trạng thái vui vẻ, không áp lực.

Các bài hát tiếng Anh này còn giúp trẻ học theo trình tự, ghi nhớ vị trí chữ cái trong bảng chữ cái. Phụ huynh nên lựa chọn những bài hát có tốc độ phù hợp với lứa tuổi của con, và có thể cùng hát với trẻ để tạo không khí gần gũi, hỗ trợ phát âm.

👉 20+ bài hát tiếng Anh vui nhộn dễ hát dành cho trẻ em

2.3. Luyện tập với thẻ chữ cái (flashcards)

Flashcards là công cụ học tập quen thuộc, rất hiệu quả trong việc giúp trẻ ghi nhớ mặt chữ tiếng Anh nhờ vào cơ chế lặp lại và phản xạ thị giác. Mỗi thẻ thường in chữ cái ở một mặt và hình ảnh minh họa hoặc/và từ vựng đi kèm ở mặt còn lại.

Bạn có thể dùng flashcards theo nhiều cách: đọc cùng trẻ, để trẻ tự lật thẻ và nói tên chữ cái tiếng Anh, hoặc chơi trò chơi ghi nhớ – ví dụ như úp thẻ xuống rồi yêu cầu trẻ tìm đúng chữ cái được gọi tên. Càng luyện tập thường xuyên, trẻ sẽ càng quen mặt chữ nhanh và phản xạ tốt hơn khi thấy chữ cái đó xuất hiện trong các tình huống khác.

2.4. Chơi trò chơi nhận diện chữ cái

Trò chơi là “chiếc cầu” kết nối giữa học tập và giải trí. Trẻ sẽ tiếp thu nhanh hơn nếu cảm thấy đang chơi chứ không bị ép học. Có rất nhiều trò chơi đơn giản nhưng hiệu quả giúp trẻ nhận diện bảng chữ cái tiếng Anh một cách tự nhiên.

Ví dụ, bạn có thể viết các chữ cái tiếng Anh lên giấy rồi dán khắp phòng, sau đó đọc tên một chữ cái và yêu cầu trẻ chạy đi “bắt” chữ đó. Hoặc chơi trò Bingo chữ cái – mỗi bé có một bảng chữ cái ngẫu nhiên, phụ huynh sẽ đọc tên chữ và trẻ phải đánh dấu nếu có trên bảng. Cách này không chỉ giúp trẻ nhớ mặt chữ nhanh, mà còn kích thích trí tuệ, phát triển khả năng tư duy và ghi nhớ của trẻ.

👉 10 trò chơi thú vị với bảng chữ cái giúp trẻ thuộc mặt chữ dễ dàng

2.5. Tạo chữ cái bằng đồ vật thủ công

Tạo chữ cái tiếng Anh bằng đất sét. Nguồn: Kênh Dạy Bé Học trên YouTube

Học thông qua trải nghiệm thực tế luôn là cách giúp trẻ ghi nhớ tốt hơn. Khi trẻ được trực tiếp tạo ra chữ cái tiếng Anh – bằng đất nặn, que kem, hạt đậu, hay giấy màu – não bộ của trẻ sẽ ghi nhớ cả bằng thị giác, xúc giác và vận động.

Bạn có thể hướng dẫn trẻ nặn chữ “A” bằng đất sét, hoặc cắt chữ “B” từ bìa cứng rồi trang trí. Quá trình này không chỉ giúp trẻ nhớ hình dạng chữ cái, mà còn giúp rèn kỹ năng vận động tinh và sự tập trung. Hơn nữa, những sản phẩm thủ công do chính tay trẻ tạo ra sẽ mang ý nghĩa đặc biệt, khiến trẻ tự hào và gắn bó hơn với chữ cái đó.

2.6. Tổ chức hoạt động “mỗi ngày một chữ cái”

Một cách hiệu quả để trẻ ghi nhớ bảng chữ cái tiếng Anh là học dần theo từng ngày, mỗi ngày tập trung vào một chữ cái duy nhất. Ví dụ: hôm nay là ngày của chữ “C”, mọi hoạt động trong ngày sẽ xoay quanh chữ cái này – như tìm đồ vật bắt đầu bằng chữ C, tô màu chữ C, nghe bài hát có nhiều từ bắt đầu bằng chữ C, chơi đố vui bắt đầu bằng chữ C…

Phương pháp này giúp trẻ không bị quá tải thông tin và có thời gian làm quen sâu hơn với từng chữ cái. Phụ huynh có thể kết hợp thêm bảng dán tường hoặc sổ tay theo dõi để mỗi ngày của trẻ là một hành trình “khám phá chữ cái” thú vị.

3. Cách hướng dẫn trẻ đọc bảng chữ cái tiếng Anh chuẩn xác

3.1. Sử dụng video dạy phát âm chuẩn giọng bản ngữ

Nếu ba mẹ không có điều kiện cho trẻ luyện phát âm với người bản ngữ, dạy trẻ học đọc bảng chữ cái tiếng Anh qua video là cũng một lựa chọn tốt dành cho trẻ. Các kênh YouTube dạy tiếng Anh cho trẻ uy tín như Super Simple Phonics, Alphablocks, British Council Kids,... cung cấp nhiều video chất lượng, giúp trẻ học đọc bảng chữ cái tiếng Anh một cách rõ ràng, chính xác và dễ dàng tiếp thu.

Bạn nên chọn từng nhóm chữ cái nhỏ (3–5 chữ cái/lần học) và để trẻ luyện đi luyện lại trong nhiều ngày. Video dạy trẻ đọc bảng chữ cái tiếng Anh cần có tốc độ chậm, hình ảnh rõ ràng và giọng đọc không quá nhanh. Sau khi cho trẻ xem video, bạn nên khuyến khích trẻ luyện đọc theo, và có thể dừng video ở mỗi chữ cái để trẻ bắt chước khẩu hình, ngữ điệu. 

Ngoài ra, bạn có thể cùng trẻ xem lại video nhiều lần vào các thời điểm khác nhau trong ngày – chẳng hạn như lúc ăn sáng hoặc trước giờ ngủ – để âm thanh dần “thấm” vào trí nhớ của trẻ.

3.2. Luyện phát âm qua trò chơi tương tác

Trẻ em học tốt hơn khi được vận động và tham gia vào trò chơi. Các trò chơi phát âm giúp trẻ không chỉ ghi nhớ âm thanh mà còn hình thành phản xạ nói tiếng Anh nhanh nhạy và tự nhiên.

Một số trò chơi dạy trẻ đọc bảng chữ cái tiếng Anh dễ áp dụng tại nhà gồm:

• Trò chơi “nghe – nói nhanh”: Phụ huynh đọc phát âm một chữ cái, trẻ phải nhanh chóng chỉ ra chữ cái tương ứng.
• “Ai phát âm đúng nhất”: Cùng thi đua phát âm đúng và rõ ràng nhất với ba mẹ hoặc anh chị.
• “Gọi tên từ bắt đầu bằng âm…”: Ví dụ, khi nghe âm /b/, trẻ sẽ nói ngay “ball”, “banana”, v.v.

3.3. Ghi âm giọng đọc của trẻ và nghe lại cùng nhau

Ghi âm giọng đọc bảng chữ cái tiếng Anh của trẻ và nghe lại cùng nhau

Một cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để giúp trẻ cải thiện âm đọc bảng chữ cái tiếng Anh là ghi âm lại giọng đọc của chính mình. Khi trẻ được nghe lại cách mình phát âm, trẻ sẽ tự nhận biết được điểm chưa đúng, từ đó điều chỉnh tốt hơn ở những lần luyện sau.

Phụ huynh có thể dùng điện thoại để ghi âm khi trẻ đọc bảng chữ cái. Sau đó, cả nhà cùng nghe lại và cùng nhận xét: “Con đọc chữ S rất rõ!”, hoặc “Chữ G này hơi nhanh, mình thử lại nhé!”.

Ngoài việc luyện phát âm, hoạt động này còn giúp trẻ xây dựng sự tự tin khi nói tiếng Anh, vì trẻ được ghi nhận quá trình tiến bộ của mình. Bạn có thể lưu các bản ghi âm này theo từng tuần để nghe lại và thấy được sự thay đổi theo thời gian – điều này sẽ là động lực tuyệt vời cho cả trẻ và phụ huynh.

4. Lưu ý dành cho phụ huynh khi dạy con học chữ cái

Việc dạy trẻ học đọc chữ cái tiếng Anh mặc dù không khó nhưng lại đòi hỏi sự kiên nhẫn, linh hoạt và tâm lý vững vàng từ phụ huynh. Không phải bé nào cũng học nhanh và mỗi trẻ sẽ có một cách tiếp thu khác nhau. Để hành trình học của trẻ trở nên nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, dưới đây là một số điều quan trọng phụ huynh cần ghi nhớ:

• Đừng ép trẻ học quá sớm hoặc quá nhanh: Mỗi bé có một thời điểm sẵn sàng khác nhau. Nếu trẻ chưa quan tâm đến chữ cái, hãy bắt đầu bằng những trò chơi đơn giản thay vì học bài bản.
• Kiên nhẫn và đừng so sánh con với bạn bè đồng trang lứa: Một số trẻ sẽ nhớ bảng chữ cái rất nhanh, nhưng có trẻ mất nhiều tuần để phân biệt hai chữ cái khác nhau. Việc so sánh chỉ khiến trẻ áp lực và dễ mất hứng thú học.
• Tôn trọng cảm xúc của con trong quá trình học: Nếu con mệt, buồn ngủ hay không hứng thú, hãy tạm dừng. Việc ép học trong trạng thái không thoải mái dễ dẫn đến ác cảm với tiếng Anh.
• Ghi nhận nỗ lực thay vì chỉ khen khi con học đúng: Động viên khi con cố gắng, dù còn sai – ví dụ: “Con phát âm gần đúng rồi đấy, mình thử lại nhé!” sẽ khích lệ tinh thần học tốt hơn là chỉ sửa lỗi.
• Luôn đồng hành, không giao hết cho thiết bị hoặc ứng dụng: Dù app học rất hữu ích, nhưng sự đồng hành của phụ huynh vẫn là yếu tố quan trọng nhất giúp trẻ học vững và lâu dài.

Dạy trẻ đọc bảng chữ cái tiếng Anh không cần phải là một quá trình căng thẳng hay áp lực. Chỉ với một chút kiên nhẫn, sáng tạo và sự đồng hành đều đặn, bạn hoàn toàn có thể giúp con làm quen với bảng chữ cái một cách vui vẻ, tự nhiên. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết sẽ là nguồn cảm hứng và hỗ trợ đắc lực để bạn cùng con chinh phục bước đầu tiên trên hành trình học tiếng Anh – vừa hiệu quả, vừa tràn đầy kỷ niệm đẹp.