Hướng dẫn cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm cộng trừ nhanh

Tính nhẩm là một trong những kỹ năng quan trọng trẻ cần có để phản xạ nhanh với các con số và giải quyết bài toán một cách linh hoạt. Tuy nhiên, không ít phụ huynh lúng túng khi bắt đầu, không biết nên chọn cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm như thế nào cho đúng và hiệu quả. Trong bài viết dưới đây, Giáo dục Con Tự Học sẽ chia sẻ hướng dẫn cách dạy trẻ tính nhẩm toán lớp 1 hiệu quả và dễ áp dụng tại nhà, đồng thời tổng hợp các bài toán tính nhẩm lớp 1 mẫu để bé luyện tập hàng ngày. 

1. Vì sao nên dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm ngay từ đầu?

Tính nhẩm là một kỹ năng nền tảng cực kỳ quan trọng trong việc học toán. Việc dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm ngay từ đầu không chỉ giúp con tiếp cận toán học một cách tự nhiên mà còn mang lại rất nhiều lợi ích lâu dài.

1.1. Trẻ tăng khả năng tư duy và phản xạ với con số

Khi trẻ được học tính nhẩm lớp 1, bé sẽ hình thành thói quen suy nghĩ nhanh, phản xạ nhanh với các phép toán cơ bản. Đây là bước đệm quan trọng để phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề sau này.

1.2. Học toán nhanh hơn, hiệu quả hơn

Việc nắm vững cách tính nhẩm cộng trừ nhanh lớp 1 giúp trẻ không bị phụ thuộc vào ngón tay hay que tính. Khi bước vào lớp 2, lớp 3 - giai đoạn trẻ bắt đầu tiếp xúc với toán nâng cao - trẻ sẽ không bị "đuối sức" hay mất gốc toán học vì đã có nền tảng tính nhẩm tốt.

1.3. Tạo sự tự tin và hứng thú với môn toán

Biết tính nhẩm toán lớp 1 giỏi khiến trẻ cảm thấy mình thông minh, từ đó hình thành sự yêu thích với môn toán. Việc học không còn là “áp lực” mà trở thành “trò chơi” thú vị mỗi ngày.

1.4. Thuận tiện khi áp dụng trong đời sống hằng ngày

Từ việc đi chợ cùng mẹ đến chia bánh với bạn, trẻ có thể dễ dàng áp dụng toán tính nhẩm lớp 1 vào thực tế. Điều này giúp trẻ hiểu rằng toán học không chỉ có trong sách vở mà còn vô cùng thiết thực.

2. Hướng dẫn cách dạy trẻ tính nhẩm cộng trừ nhanh lớp 1

Để giúp bé lớp 1 có thể tính nhẩm nhanh và chính xác, việc chia nhỏ từng phép tính và dạy theo từng bước rõ ràng sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn. Dưới đây là các cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm cộng trừ dễ áp dụng tại nhà.

2.1. Cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm nhanh phép cộng

Phép cộng là dạng toán cơ bản đầu tiên mà trẻ lớp 1 được tiếp xúc. Để giúp con tính nhẩm nhanh phép cộng lớp 1, bạn có thể áp dụng các cách sau:

a) Dạy trẻ cộng trong phạm vi 10 trước

Trong giai đoạn đầu trẻ mới học toán, phụ huynh có thể hướng dẫn trẻ sử dụng ngón tay, que tính, hoặc đồ vật như viên bi, que kem để bé làm quen với các phép tính cộng trong phạm vi 10.

Ví dụ: 3 + 2 = ? → bé cầm 3 que, thêm 2 que → đếm tổng = 5.

b) Tập cho bé ghi nhớ các kết quả cộng quen thuộc

Trẻ nên được luyện tập để ghi nhớ những phép cộng tạo thành số tròn chục như 2 + 8, 3 + 7,.. Việc này giúp trẻ nhanh chóng nhận biết và thực hiện các phép tính trong phạm vi 10 một cách tự động, từ đó có thể tính nhẩm nhanh hơn mà không cần đếm lại từng đơn vị. 

c) Hướng dẫn trẻ “tách – gộp số”

Mục tiêu của phương pháp này là trẻ tách số để kết hợp với số khác thành số tròn chục.

Ví dụ: 8 + 5 = 8 + (2 + 3) = (8 + 2) + 3 = 10 + 3 = 13

d) Kết hợp trò chơi để luyện tập

Đây là phương pháp vừa giúp trẻ củng cố kỹ năng tính nhẩm toán lớp 1, vừa giúp trẻ hào hứng hơn trong quá trình luyện tập. Một số trò chơi bạn có thể tổ chức để trẻ luyện tập tính nhẩm phép cộng lớp 1 là:

• Tìm cặp số 10: Phụ huynh chuẩn bị các thẻ số từ 0–10. Phụ huynh sẽ đọc 1 số bất kỳ từ 1-19, trẻ cần tìm cặp số phù hợp để sao cho tổng cặp số bằng số mà phụ huynh đã đọc.
• Vẽ đường phép cộng: Trẻ nối hai số với nhau để tạo thành phép cộng có kết quả là 10 (trên bảng hoặc giấy A3 có in các số rải rác do phụ huynh chuẩn bị). 
• Ném bóng trúng đích: Phụ huynh chuẩn bị các cốc giấy có in số (0-10). Trẻ ném bóng vào vào hai cốc số sao cho tổng hai cốc đúng bằng 10.

2.2. Cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm nhanh phép trừ

Tính nhẩm nhanh phép trừ có thể khiến trẻ bối rối hơn so với phép cộng, vì vậy phụ huynh cần áp dụng phương pháp phù hợp để trẻ làm quen với bài toán tính nhẩm nhanh lớp 1 này.

a) Bắt đầu với phép trừ trong phạm vi 10

Bạn cho trẻ làm quen với các phép trừ nhỏ như 5 - 2, 7 - 3, 9 - 4,... bằng cách sử dụng các đồ vật quen thuộc như viên bi, kẹo, nắp chai,... để con "thấy" được việc bớt đi là gì. 

Ví dụ: Mẹ đưa cho con 6 viên kẹo, rồi lấy bớt đi 2 viên. Hỏi: Con còn lại mấy viên? → Con đếm kẹo còn lại là 4.

b) Tập cho bé ghi nhớ các kết quả trừ quen thuộc

Giống như phép cộng, phương pháp dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm này sẽ giúp trẻ hình thành phản xạ nhanh khi tính toán các phép trừ, tạo nền tảng tốt khi trẻ bắt đầu tiếp xúc với các phép tính khó hơn.

Ví dụ: 9 – 3 = 6, 6 - 5 = 1,...

c) Áp dụng mẹo “tách - gộp số”

Tương tự như phép cộng, bạn cần hướng dẫn trẻ tạo phép trừ sao cho số trừ thành số tròn chục.

Ví dụ: 23 - 9 = 23 - 10 + 1 = 13 + 1 = 14

d) Luyện tập với trò chơi

Đây là phương pháp vừa giúp trẻ củng cố kỹ năng tính nhẩm toán lớp 1, vừa giúp trẻ hào hứng hơn trong quá trình luyện tập. Một số trò chơi bạn có thể tổ chức để trẻ luyện tập tính nhẩm phép trừ lớp 1 là:

• Trốn tìm số bị trừ: Trẻ rút một thẻ ghi phép trừ có chỗ trống (___ – 3 = 5), rồi tìm thẻ số điền vào chỗ trống (8).
• Giải cứu con vật: Các con vật giấy "bị nhốt" trong ô có ghi phép trừ. Trẻ phải giải đúng phép trừ để “giải cứu” từng con.
• Chuyến tàu trừ số: Trẻ đóng vai người lái tàu, trên mỗi toa là một phép trừ. Trẻ tính nhẩm nhanh để "cho tàu chạy đúng tuyến".

3. Tổng hợp các bài toán tính nhẩm lớp 1

Dưới đây là một số bài toán tính nhẩm lớp 1 được thiết kế để bé luyện tập thường xuyên tại nhà. Các bài tập này có mức độ từ dễ đến trung bình, giúp bé nâng dần khả năng tính nhẩm nhanh, không cần dùng tay hay que tính.

Bài 1: Tính nhẩm các phép cộng trong phạm vi 10

1. 3 + 5 = ?
2. 2 + 2 = ?
3. 1 + 4 = ?
4. 4 + 6 = ?

Đáp án:

1. 8
2. 4
3. 5
4. 10

Bài 2: Tính nhẩm phép trừ trong phạm vi 10

1. 9 – 3 = ?
2. 6 – 2 = ?
3. 8 – 5 = ?
4. 10 – 4 = ?

Đáp án:

1. 6
2. 4
3. 3
4. 6

Bài 3: Tính nhẩm phép cộng trong phạm vi 20

1. 11 + 5 = ?
2. 7 + 9 = ?
3. 6 + 8 = ?
4. 10 + 7 = ?

Đáp án:

1. 16
2. 16
3. 14
4. 17

Bài 4: Tính nhẩm phép trừ trong phạm vi 20

1. 15 – 6 = ?
2. 17 – 9 = ?
3. 14 – 8 = ?
4. 12 – 5 = ?

Đáp án:

1. 9
2. 8
3. 6
4. 7

Bài 5: Tìm số còn thiếu

1. ___ + 5 = 9
2. 12 – ___ = 7
3. ___ – 4 = 6
4. 7 + ___ = 10

Đáp án:

1. 4
2. 5
3. 10
4. 3

Bên cạnh những bài toán luyện tập tính nhẩm nhanh lớp 1 trên, Giáo dục Con Tự Học gợi ý ba mẹ cho trẻ bổ trợ thêm môn toán với trên ứng dụng Matific – nền tảng học toán tương tác được thiết kế dành riêng cho học sinh mầm non, tiểu học và THCS.

Hàng ngàn hoạt động tương tác trên Matific tạo môi trường học tập hấp dẫn cho trẻ

Matific là chương trình học Toán dành cho trẻ lứa tuổi từ 4 đến 15, gồm hàng ngàn hoạt động tương tác, được giáo viên, phụ huynh và học sinh đặc biệt đánh giá cao vì khả năng giúp trẻ thay thế nỗi sợ toán bằng niềm yêu thích, say mê. Chương trình đang được sử dụng tại hơn 120 quốc gia, nhận được yêu thích của hơn 50 triệu người dùng là giáo viên, phụ huynh và học sinh. Chương trình hỗ trợ hơn 40 ngôn ngữ, trong đó có cả tiếng Anh và tiếng Việt. 

MUA DÙNG MATIFIC 01 NĂM

TÌM HIỂU THÊM VÀ HỌC THỬ MATIFIC

4. Một số lưu ý khi dạy trẻ tính nhẩm toán lớp 1

Để việc dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm đạt hiệu quả, bạn cần nắm được một số nguyên tắc cơ bản sau đây:

• Bắt đầu từ dễ đến khó: Cho trẻ làm quen dần với các phép tính đơn giản trong phạm vi 5, rồi đến 10, 20 và 100.
• Không ép trẻ trả lời tính toán nhanh: Hãy để trẻ có thời gian suy nghĩ và động viên, khuyến khích khi trẻ đã trả lời đáp án.
• Duy trì luyện tập đều đặn: Tùy vào mức độ tập trung và khả năng học tập của trẻ, phụ huynh hãy quy định thời gian trẻ nên ôn luyện hàng ngày và đồng hành cùng con duy trì thói quen học tập đều đặn.

Qua bài viết vừa rồi, Giáo dục Con Tự Học đã chia sẻ những cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm hiệu quả và dễ áp dụng tại nhà. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho phụ huynh trong quá trình dạy trẻ học toán lớp 1.