Chọn sách gì cho bé 3 tuổi?

Thời kì 3 tuổi là thời điểm vàng để giúp trẻ có thể sử dụng thành thục tiếng mẹ đẻ. Và bởi ngôn ngữ các quốc gia tuy khác nhau, song đều có những đặc điểm và cấu trúc tương đối giống nhau, nên việc sử dụng thành thạo ngôn ngữ mẹ đẻ cũng sẽ giúp trẻ có thể sử dụng dễ dàng một ngôn ngữ thứ hai, thậm chí thứ ba.

Vậy thì, đây là thời điểm vàng để bạn có thể đọc sách cho con hàng ngày. Việc đọc sách không chỉ làm gia tăng lượng từ vựng, gia tăng khả năng thụ cảm về ngữ pháp, về các biểu đạt của cơ thể khi giao tiếp, mà còn mở ra cho trẻ một thế giới rộng lớn, vượt hơn rất nhiều so với thế giới hiện tại mà bàn chân nhỏ bé của bé có thể bước tới, đồng thời tác động mạnh vào trí tưởng tượng, vốn là một khả năng thiên bẩm của trẻ ở lứa tuổi này. Việc đọc sách cùng con trong giai đoạn này cũng giúp con biết cách gọi tên, biểu đạt những cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về thế giới, nhờ việc cảm nhận giọng điệu của cha mẹ khi đọc, nhờ đồng cảm với những nhân vật, cảnh ngộ trong các cuốn sách, đặc biệt là trong các câu chuyện. Cảm giác ấm áp có được khi ngồi cạnh mẹ cũng sẽ khắc sâu trong tiềm thức của trẻ về tình yêu thương gia đình.

Trong thị trường sách hiện nay, sách dành cho trẻ 3 tuổi rất nhiều. Phụ huynh có nhiều lựa chọn hơn nhưng đồng thời cũng cảm thấy hoang mang hơn. Làm thế nào để có thời gian rong ruổi khắp các nơi để chọn sách? Làm sao tôi có thể biết rằng cuốn sách nào là phù hợp? Làm sao tôi biết rằng con tôi sẽ thích? Cuốn sách này sẽ tác động thế nào đến con tôi? Đó là những câu hỏi mà tôi rất thường gặp trong các workshop về đọc sách.

Vậy có bí quyết gì không?

Qua quá trình nuôi con và làm việc thực tế với trẻ 3 tuổi, tôi rút ra một số kinh nghiệm như sau:

1. Trẻ 3 tuổi rất thích các câu chuyện có nhân vật và cốt truyện rõ ràng, nhất là những câu chuyện có những sự kiện, chi tiết thường xuyên lặp đi lặp lại như Cây củ cải khổng lồ, Chú sâu bướm đói bụng, Cái bánh biết đi, Con ngỗng vàng, Niêu cháo kì diệu… Những câu chuyện này trở thành những câu chuyện kinh điển và phổ biến khắp thế giới, xuyên qua mọi thời đại, vì nó rất phù hợp với tâm lí của trẻ mẫu giáo. Sự lặp lại một cách có nhịp điệu các chi tiết, sự kiện, tình huống giúp trẻ có thể dễ dàng ghi nhớ cốt truyện, mở rộng tưởng tượng, bịa thêm câu chuyện một cách thoải mái.

2. Trẻ bị thu hút bởi những hình ảnh minh họa hấp dẫn hoặc hình dáng đặc biệt của cuốn sách. Màu sắc và hình ảnh có tác động rất mạnh đến giác quan, gây chú ý và tạo sự hứng thú, tò mò. Khi trẻ nghe mẹ đọc, nó sẽ cảm nhận cuốn sách bằng tất cả các giác quan của mình. Đứa trẻ thậm chí có nhu cầu được sờ vào, được nếm thử, thậm chí vò thử hay xé thử các trang sách, vì thế, hãy thật chú ý đến yếu tố mĩ thuật cũng như chất lượng của giấy, mực…của cuốn sách . Đừng quên tất cả những gì mà trẻ nhìn thấy một cách thường xuyên trong giai đoạn nhạy cảm này sẽ định hình nên cái gọi là gu thẩm mĩ cho trẻ sau này.

3. Một cuốn sách cho trẻ 3 tuổi không nên dài quá 30 trang và không nên vượt quá 1000 từ. Khả năng tập trung của đứa trẻ 3 tuổi đối với một hoạt động thường là 5 phút. Vậy nên, việc đọc một cuốn sách không nên diễn ra quá khoảng thời gian này.

4. Nếu phụ huynh còn băn khoăn khi chọn sách cho bé 3 tuổi thì có thể tham khảo danh mục dưới đây. Đây là những cuốn sách mà tôi đã mua và đọc cho 2 con trai của mình và tặng cho rất nhiều bé 3 tuổi khác cũng như sử dụng trong các lớp Kể chuyện sáng tạo dành cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi của dự án Sách ơi mở ra.

- Bộ sách Kinh khủng gì đâu, Bé gì đâu (nhà sách Nhã Nam)
- Ở nơi quỉ sứ giặc non (nhà sách Nhã Nam)
- Bộ sách chuột Tip (nxb Kim Đồng)
- Bộ sách Ehon (Quảng Văn phát hành) 
- Bộ sách của Dr Seuss như Chàng mèo mang mũ, Nhảy lò cò trên bụng to của bố (Alpha Books)
- Chú sâu háu ăn (sách tranh song ngữ, nhà sách Quảng Văn)
- Bộ truyện cổ tích thế giới của nxb Kim Đồng như Cái bánh biết đi, Niêu cháo kì diệu, Cô gái tóc vàng và ba chú gấu, Jack và cây đậu thần
- Tôi sẽ đỡ nếu bạn rơi (nhà sách Nhã Nam)
- Bộ truyện cổ tích Trăng châu Phi (nhà sách Kim Đồng)
- Cây táo yêu thương (nxb Dân trí)

Nguồn: Chia sẻ của tiến sĩ ngôn ngữ Nguyễn Ngọc Minh trong FB group Con Tự Học