Có nên cho con đi du học (phổ thông) sớm?

Nếu bạn quá bận và thật sự không có thời gian hay tự cảm thấy không có gì để dạy con, trong khi lại có nhiều tiền hay có thể lo được thì nên cho con đi du học sớm.

Tôi đã gặp biết bao nhiêu đại gia giàu nhanh nên chuyện tiền với họ quá đơn giản. Họ mải mê kiếm tiền và quên hẳn con mình, gần như không còn thời gian cho con. Với những người như vậy, tôi chân thành khuyên họ nên cho con đi sớm. Ở lại đây chưa chắc con đã học được những cái hay mà lại đầy cái dở. Có khi con lại còn hư đi vì chả có ai quản, hoặc tệ hơn là ngấm luôn kiểu trưởng giả/trọc phú của chính chúng ta (và làm hỏng luôn con).

Cái chúng ta phải đánh đổi chắc chắn sẽ là quan điểm sống và hệ giá trị. Chắc chắn con sẽ có hệ giá trị và cách sống khác với bố mẹ ở nhà. Nhiều người bảo: "Đi sớm thế thì mất con!" Tôi chả bao giờ nghĩ thế. Con nó nghĩ và hành động khác mình không có nghĩa là mình mất nó.

Không ai nên áp đặt quan điểm và hệ giá trị của mình cho người khác, kể cả bố mẹ. Đồng thời, trong cái thời nhiễu nhương ở Việt Nam như thế này, tôi lại tin rằng những hệ giá trị của phương Tây có khi còn ưu việt hơn những gì mà con chúng ta đang nhận được tại môi trường Việt Nam.

Trường phổ thông ở các nước như Anh, Úc, Canada, Mỹ, đặc biệt là trường nội trú, khá tốt. Chất lượng giáo dục chắc chắn tốt hơn (phần lớn) các trường (làng nhàng) ở Việt Nam, thậm chí cả trường quốc tế.

Đặc biệt với trường nội trú thì chất lượng không chê vào đâu được. Họ rèn như nhà binh. Không có đoạn lằng nhằng, quậy phá. Tối 9h tắt đèn đi ngủ. Không có chuyện lạm dụng Internet hay điện thoại. Ăn ngủ điều độ, đâu ra đấy.

Chương trình học khá tốt. Dễ hơn học ở Việt Nam nhưng phương pháp và cách tiếp cận vấn đề thì hơn hẳn. Đồng thời các bạn có nhiều thời gian chơi thể thao hơn so với ở nhà.

Do vậy, du học (trường nội trú) sớm cũng không tệ tí nào cả.

Vậy thì trong trường hợp nào nên để con ở nhà?

Thứ nhất, nếu bạn có nhiều thứ để chia sẻ, dạy con, coi đó là việc quan trọng, và có thời gian làm việc ấy thì bạn nên giữ con lại. Không có người thầy nào hiệu quả và tốt hơn chính bố mẹ.

Con bạn có thể học từ bạn rất nhiều mà không trường lớp nào dạy được. Bạn có thể đưa con tham gia các cuộc tiếp khách, nói chuyện, tiếp xúc với những tầng lớp xã hội mà bạn giao lưu. Bạn có thể chia sẻ với con và cho con trải nghiệm kinh nghiệm thương trường, chính trường, xã hội. Con còn học rất nhiều thông qua quan sát hành động và cách sống của cha mẹ. Không trường nội trú nào trên thế giới có thể cho con những trải nghiệm đó.

Thứ hai, nếu bạn muốn đầu tư cho con học ngoại khoá, thể thao một cách bài bản thì ở Việt Nam có lợi hơn nhiều. Chi phí tham gia học thể thao, ngoại khoá ở nước ngoài, nhất là là ở Mỹ, Australia, Canada vô cùng đắt đỏ; việc học thêm này cũng vô cùng bất tiện về mặt logistic/sắp xếp thời gian, đặc biệt là với học sinh nội trú.

Trường nội trú dù có đắt đến mấy cũng không thể dạy con bạn chuyên sâu một môn thể thao cho giỏi hoặc tham gia ngoại khoá một cách sâu sắc (trừ khi bạn gửi con vào trường nội trú chuyên ngành). Nếu muốn con học nhạc, học võ, chơi thể thao, mà bạn lại có điều kiện tài chính và kiếm được thầy giỏi thì chẳng gì bằng đầu tư cho con ở Việt Nam trong thời gian đầu.

Một lý do quan trọng nữa để con học trung học ở Việt Nam là nếu bạn muốn chuẩn bị cho con vào những trường đại học hàng đầu ở Mỹ thì ở VN có lợi hơn nhiều. Những năm lớp 10-12 là những năm con sẽ vô cùng bận rộn: vừa phải học khá, giỏi văn hoá, vừa phải rèn luyện thể thao, vừa phải tham gia ngoại khoá, vừa phải học các kỳ thi chuẩn hoá như SAT, TOEFL, vừa phải chuẩn bị bài luận, hồ sơ xin học. Các con sẽ vô cùng bận rộn. Nếu bạn ở bên con những giờ phút ấy thì con sẽ được hỗ trợ rất nhiều thay vì con phải loay hoay một mình, một thân ở nước ngoài.

Tôi nhận thấy, phần lớn những bạn đi học ở nước ngoài sớm, trừ những bạn cực kỳ xuất sắc, đều vào những trường ĐH khá bình thường. Trong khi đó, rất nhiều bạn học ở VN (đặc biệt là các trường chuyên) lại vào được những trường ĐH rất danh tiếng với học bổng đáng kể. Một trong những nguyên nhân chính là do các bạn ở nhà có nhiều thời gian hơn để chuẩn bị.

Nếu ở VN, các bạn có thể theo học văn hoá (nếu học trường tư và trường quốc tế thì chương trình sẽ bớt nặng hơn), bạn cũng có thời gian theo học các chương trình luyện thi học bổng học SAT, TOEFL (ví dụ như chương trình IvyPrep ở HN và HCMC) và tham gia hoạt động ngoại khoá phong phú hơn rất nhiều so với ở nước ngoài. Ở Mỹ cũng có rất nhiều khoá luyện thi vào các trường ĐH lớn, và bố mẹ cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc chuẩn bị xin vào những ĐH lớn cho con mình.

Còn nếu bạn hỏi cá nhân tôi có nên cho con tôi đi học sớm không thì tôi trả lời là không, chắc chắn sẽ không trước tuổi 15-16 vì tôi tin rằng tôi có nhiều thứ để chia sẻ với con tôi hơn, ví dụ như dạy con tư duy, viết lách, tổ chức cuộc sống và giao lưu với những người bạn, người thầy mà tôi hân hạnh được biết. Tôi cũng sẽ cố gắng sắp xếp cho cháu được trải nghiệm một cuộc sống phong phú hơn là đóng khung con tôi vào một ngôi trường.

Nguồn: FB Toan Nguyen