MỘT SỐ CÁCH CHỌN SÁCH PHÙ HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ ĐỌC CỦA TRẺ TỪ 6-7 TUỔI TRỞ LÊN

Khoảng thời gian 6-7 tuổi là khoảng thời gian một đứa trẻ bắt đầu học cách “đọc thực sự” và trong khoảng thời gian này bố/mẹ đóng vai trò to lớn trong việc hỗ trợ phát triển kỹ năng đọc cho trẻ.

Đối với độ tuổi 6-7 trở lên sẽ có hai cách đọc mà các bậc phụ huynh nên biết, đó là:

+ Đọc độc lập: trẻ có thể tự mình đọc thành công và tự hiểu tốt đối với một số loại sách.

+ Đọc có hướng dẫn: trẻ có thể đọc được một số loại sách với sự hướng dẫn của bố/mẹ hoặc giáo viên.    

Để trẻ có thể phát triển được cả hai khả năng đọc độc lập và đọc có hướng dẫn, thì việc làm đầu tiên và cũng hết sức quan trọng đó là lựa chọn được loại sách phù hợp với trẻ. Vì nếu bạn lựa chọn được sách phù hợp với trẻ sẽ giúp trẻ đọc được sách đúng với trình độ của mình và trẻ sẽ cảm thấy hứng thú, vui vẻ với việc đọc sách. Ngược lại nếu như trẻ đọc một quyển sách khó hơn trình độ thì trẻ sẽ cảm thấy thật khó khăn khi đọc, từ đó dễ sinh tâm lý chán nản và sợ đọc sách.  

Vậy làm thế nào để bố mẹ có thể lựa chọn được loại sách phù hợp với con? Sau đây là một số phương pháp mà bạn có thể dễ dàng áp dụng:  

1. Phương pháp “5 ngón tay”  - áp dụng được với mọi ngôn ngữ

                                      Quy tắc "5 ngón tay" để xác định loại sách phù hợp với trình độ đọc của trẻ 

“5 ngón tay” là một trong những phương pháp đơn giản và nhanh, gọn mà phụ huynh có thể áp dụng để chọn sách phù hợp với trình độ đọc của con.  Các phụ huynh có thể sử dụng phương pháp này theo các bước sau đây:

• Đầu tiên, bạn cứ để cho trẻ chọn sách mà trẻ muốn/thích đọc
• Sau đó, bạn hãy lật một trang bất kỳ ở giữa sách cho trẻ xem/đọc
• Tiếp theo, bạn có thể yêu cầu trẻ giơ từng ngón tay lên biểu thị cho mỗi từ  mà trẻ không thể đọc được hoặc không hiểu.
  • Nếu trẻ giơ cả 5 ngón tay lên có nghĩa là cuốn sách này quá khó đối với trẻ.
  • Nếu trẻ giơ 4 ngón tay: hơi khó nhưng có thể cố gắng đọc.
  • Nếu trẻ giơ 2-3 ngón tay: sách phù hợp với sức trẻ. Trẻ sẽ mở rộng được thêm vốn từ khi đọc.
  • Nếu chỉ giơ 1 ngón hoặc không giơ ngón nào: cuốn sách này dễ quá. Trẻ sẽ không mở rộng được vốn từ nhiều nhưng vẫn nên đọc nếu thích nội dung cuốn sách.

2. Sử dụng thang đo Lexile - áp dụng với sách tiếng Anh

Nếu bạn có nhiều thời gian hơn và muốn tạo dựng một tủ sách phù hợp với từng độ tuổi của con, bạn có thể áp dụng công cụ Lexile để xác định trình độ đọc hoặc loại sách phù hợp với trình độ đọc của con.

Cấp độ đọc Lexile (Lexile level) hay mức độ đo Lexile là một phương pháp phổ biến được sử dụng bởi nhà trường để đo lường khả năng đọc của một học sinh. Đây cũng được coi là một công cụ hữu ích cho giáo viên, cha mẹ và học sinh.

Lexile level có hai chức năng: (1) thước đo mức độ khó của một văn bản hay (2) mức độ về khả năng đọc của học sinh. Vậy làm thế nào để tìm sách dựa trên mức Lexile của con bạn, bạn hãy làm theo hướng dẫn dưới đây:

Bước 1: Xác định được khả năng đọc của con bạn đang ở mức độ nào của thang đo Lexile bằng hai cách:

+ Cách 1: Bạn có thể tham khảo bảng 1 dưới đây.  Với học sinh Việt Nam, tùy xem năng lực tiếng Anh của con đến đâu mà bạn tính "lớp" con đang học quy ra lớp của học sinh bản ngữ (trẻ em ở các thành phố lớn, được học tiếng Anh từ sớm thì thường chỉ phải lùi 1-2 năm so với trẻ bản ngữ, tức là nếu đang học lớp 3 ở Việt Nam thì xét về khả năng đọc tiếng Anh sẽ tương đương lớp 1 hoặc nhiều nhất là lớp 2 của trẻ bản ngữ).

Bảng 1: Thang điểm Lexile tham khảo theo lứa tuổi                     

+ Cách 2: Ở Việt Nam có một kỳ thi tiếng Anh khá phổ biến dành cho các bạn học sinh tiểu học và trung học cơ sở là TOEFL Primary và  TOEFL Junior. Khi thông báo kết quả thi, người ta sẽ báo cho bạn biết với kết quả thi đó thì có thể đoán biết trình độ của con bạn ở đâu trên thang Lexile.

Bước 2: Tìm kiếm các đầu sách tiếng Anh phù hợp với mức độ Lexile của con bạn

Cách 1: đăng nhập vào trang Web: https://fab.lexile.com và làm theo hướng dẫn, bạn sẽ tìm được các sách của từng chủ đề phù hợp với trình độ của trẻ.

Cách 2:  nếu bạn có tài khoản sử dụng Reading eggs, bạn sẽ được sử dụng thư viện sách online gồm khoảng 2500 cuốn sách. Sách trong thư viện này đã được phân theo thang đo Lexile. Bạn dễ dàng lọc tìm sách theo khung điểm Lexile của con bạn.

Mua tài khoản Reading eggs cùng ConTuHoc: vừa có giá hợp lý nhất vừa được hướng dẫn, hỗ trợ tận tình.

3. Sử dụng Guided Reading Level - áp dụng với các sách tiếng Anh

Đây là một trong những hệ thống phân trình độ đọc được dùng phổ biến nhất, được phát triển từ những năm 1990 bởi Irene Fountas và Gay Su Pinnell.

Hệ thống Guided Reading Levels có 26 level từ A-Z: trong đó tuổi “vỡ lòng” thường bắt đầu từ level A, và lý tưởng thì sẽ tăng dần đến được level Z trước khi vào trung học cơ sở. Đã có rất nhiều nhà xuất bản căn cứ vào các yếu tố để chỉ rõ các cuốn sách phổ biến của họ dành cho trình độ đọc nào trong hệ thống Guided Reading Levels  từ A-Z của Fountas & Pinnell, trong đó có Learning A-Z là nhà xuất bản các học liệu điện tử như Raz-kids, Reading A-Z đã rất quen thuộc với các gia đình Việt Nam.

Nếu bạn mua tài khoản sử dụng hệ thống sách Raz-Plus của Learning A-Z, con bạn sẽ được đọc hơn 2000 cuốn sách chia làm 29 levels từ AA đến Z2. Raz-Plus có hướng dẫn cách bạn xác định xem nên cho trẻ chú trọng đọc sách của level nào (trong Level up), và để trẻ không bị mất thời gian với những cuốn sách quá dễ hoặc quá khó, mặc định trong Reading Room họ chỉ mở ra 3 level thấp hơn và 2 level cao hơn level hiện tại.  Sử dụng tài khoản teacher bạn có thể thay đổi số lượng hoặc mở toàn bộ các level mà trẻ có thể chọn được khi vào Reading room của Raz-Plus.

Thật đáng tiếc là  với hệ thống sách tiếng Việt thì chúng ta chưa có một thang đo trình độ đọc nào, vì vậy việc xác định loại sách phù hợp với trình độ đọc của trẻ có thể dựa vào kinh nghiệm của chính bố mẹ, hoặc bạn có thể áp dụng phương pháp “5 ngón tay” cũng rất hữu dụng và đáng tin cậy.

Thu Mới (tổng hợp)