Những câu nói chạm đến trái tim mọi thế hệ học trò của PGS. Văn Như Cương, người thầy vừa qua đời ở tuổi 80

PGS.TS Văn Như Cương, vị hiệu trưởng đáng kính của trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội) đã qua đời ở tuổi 80, vào lúc rạng sáng ngày 9/10 sau ba năm chống chọi với căn bệnh ung thư. Ông được coi là con người thuộc "thế hệ vàng" những chuyên gia giàu tâm huyết và cũng thẳng thắn đến gay gắt.

Hơn hai thập kỉ qua, trong những đổi mới về chương trình SGK phổ thông, thử nghiệm các mô hình giáo dục, đổi mới thi cử... luôn có bóng dáng của PGS Văn Như Cương, trong vai người phản biện.

Đã có rất nhiều vấn đề nhạy cảm mà người khác e ngại chưa đề cập thì PGS Văn Như Cương không ngại bày tỏ ý kiến thẳng thắn. Khi câu chuyện 34.000 tỉ đồng để đổi mới chương trình SGK được đưa ra tranh luận, ông đã thẳng thắn cho rằng, biên soạn một bộ sách chỉ cần 34 tỉ, thoáng hơn thì 50 tỉ là cùng. 

PGS-TS Văn Như Cương cũng có những bài phân tích, hé mở những bất cập trong vấn đề xây dựng chương trình, viết SGK, sức ép từ nhiều phía và quan điểm sai lầm khiến người xây dựng chương trình SGK đưa vào chương trình phổ thông những kiến thức hàn lâm, quá khó, xa rời thực tế cuộc sống và đặc biệt là vô bổ với học sinh. 

Ông cũng chỉ ra nhiều bất cập trong các cuộc đổi mới liên tiếp về thi cử, đặc biệt là kì thi THPT quốc gia…

Tiếng nói phản biện, không né tránh, không nhân nhượng với những yếu kém bất cập, tiêu cực trong giáo dục khiến một số người e ngại ông. Nhưng rõ ràng đó là tiếng nói cần thiết, giúp xã hội, giúp các trường có một kênh thông tin khách quan, giúp các nhà hoạch định chính sách phải cân nhắc, điều chỉnh. 

Là người có tiếng nói phản biện gay gắt trên các diễn đàn giáo dục, nhưng với học sinh, PGS-TS Văn Như Cương thực sự là một ông đồ nhân hậu, thân thiện. Ông nghiêm với những thói xấu của trò, nhưng lại luôn tạo cho các em cảm giác gần gũi hệt như ông là người cha, người ông trong gia đình của mình. 

Như một cách để nói lời tiễn biệt với PGS. Văn Như Cương, chúng tôi xin trích đăng lại những câu nói hay của thầy đã được truyền thông đăng tải trong suốt thời gian qua.

Thông qua đây, chúng tôi mong muốn các thế hệ học trò thấu hiểu và lĩnh hội được tinh thần của một nhà giáo lão thành. Nếu chỉ biết tên thầy Văn Như Cương và trường Lương Thế Vinh mà thầy sáng lập như một biểu tượng, hay là một "vấn đề" về kỉ luật học đường mà mạng xã hội đề cập rất nhiều gần đây, thì thực không xứng đáng với một nhà giáo đã dành cả thời gian và trí lực của mình để góp phần xây dựng một nền giáo dục hoàn thiện, tốt đẹp và tiến bộ hơn.

Thầy Văn Như Cương luôn khích lệ học sinh học ngoài xã hội, đừng ỉ lại vào thầy cô, sách vở.

Ngày tựu trường, thầy sẽ đứng ở bục nói chuyện và đọc to lá thư gửi đến học sinh mà thầy đã cặm cụi viết hàng giờ trên bàn làm việc đêm hôm trước. Lá thư chứa đựng bao điều hay lẽ phải dạy cách làm người mà ta chẳng dễ tìm thấy ở bất cứ sách vở nào.