ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ CHO CON

Là một nhà giáo lâu năm lại công tác ở một đơn vị đào tạo uy tín, hàng năm, vào mùa tuyển sinh Đại học, chị lại nhận được điện thoại của các bậc phụ huynh hỏi về “cách chọn trường cho con”. Tuy nhiên, có một điều lạ là khi chị hỏi cha mẹ những câu hỏi như: “Cháu yêu thích nghề gì? Năng khiếu, sở trường của cháu là gì?” hoặc chị yêu cầu được gặp hoặc nói chuyện trực tiếp với cháu để hiểu được rõ tâm tư nguyện vọng của cháu hơn thì chị đều nhận được các câu trả lời giống nhau: “Cháu nó không biết gì đâ bác ơi. Bác cứ chọn trường cho cháu dựa trên điểm thi ấy. Bác xem với tổng điểm đó thì có thể đỗ được trường nào. Bác chọn trường nào thì cháu theo học trường đó thôi”….

Ở nước ta, hiện tượng cha mẹ quyết định thay con cái trong việc chọn nghề không phải là hiếm. Tuy nhiên, theo các chuyên gia Xã hội học, để con có một tương lai vững vàng, ổn định, phát huy được sở trường, đam mê và sự sáng tạo trong công việc, cha mẹ chỉ nên đóng vai trò định hướng giúp con chọn nghề theo đúng sở thích và nguyện vọng.

1. Giúp con xác định năng khiếu

Trước hết, cha mẹ nên thường xuyên trao đổi với con những câu chuyện lựa chọn nghề cho phù hợp, điều này sẽ tạo cho các em sớm có “lý tưởng nghề nghiệp”, từ đó có động lực học để khẳng định bản thân, trở thành người có ích cho xã hội.

Ngoài việc chăm sóc sức khỏe thể chất cho con, cha mẹ cần nhắc nhở, khuyến khích con tích cực học, giúp con tự điều chỉnh về thời gian, cách thức ôn tập để có cách học hiệu quả.

Cơ sở để phụ huynh hiểu biết được năng khiếu và đam mê của con là: Lưu ý xem hằng ngày, con thường có tư tưởng sau này lớn lên làm nghề gì; hay từ nhỏ khi theo dõi kịch, xem phim, con thường thích và bắt chước nhân vật nào. Càng lớn, trẻ sẽ càng bộc lộ rõ năng khiếu của mình. Đây là điểm quan trọng nhất bởi không có hay thiếu năng khiếu sẽ khó tiến bộ trong nghề nghiệp.

2. Nắm được năng lực của con

Để định hướng cho con chọn nghề phù hợp, cha mẹ cần nắm rõ khả năng học tập của con, cụ thể là con say mê môn học nào, môn nào còn yếu kém, điểm số và nhận xét của giáo viên ra sao… Đồng thời cha mẹ cũng cần trao đổi thường xuyên với giáo viên chủ nhiệm, nhờ sự tư vấn giúp đỡ từ phía thầy, cô trong việc lựa chọn ngành nghề để đăng ký thi sao cho phù hợp với khả năng và sở trường của con.

3. Đừng quá kỳ vọng và can thiệp thô bạo

Trong xã hội hiện nay, không ít bậc phụ huynh có tâm lý chạy theo ngành “hot” nên bằng mọi cách bắt ép con thi vào trường này, trường nọ mặc dù con không có sở thích, sở trường ở những lĩnh vực đó. Chính việc làm này có thể gây hậu quả khó lường đối với những sinh viên không hề có sở thích đối với ngành mình đang theo đuổi. Có những sinh viên càng học càng thấy chán với tâm trạng “học vì cha mẹ và gia đình”. Nếu không sa sút trong học tập thì những trường hợp như vậy cũng rất dễ bỏ dở do thiếu niềm say mê với ngành nghề. Học những ngành không hề thích, dù sau này có tốt nghiệp ra trường thì các em vẫn không hứng thú với công việc mà mình đang đảm trách. Thực tế cho thấy nhiều trường hợp đã bỏ ngang nghề nghiệp để đi tìm một công việc khác phù hợp và hứng thú hơn.

Không ai hiểu và yêu con bằng cha mẹ, vì vậy cần tránh tâm lý quá kỳ vọng dẫn đến tạo áp lực cho con. Khi ước mơ của con đi ngược lại với mong muốn của cha mẹ, cha mẹ cũng không nên bắt ép con đi theo lựa chọn của mình mà hãy để chúng được làm những gì chúng mong muốn, miễn đó không phải là mơ ước viển vông. Cha mẹ nên định hướng để con nắm bắt cơ hội và quyết tâm thực hiện ước mơ của mình. Việc hướng nghiệp của cha mẹ để con lựa chọn nghề nghiệp tương lai là sự quan trọng cần làm, song cha mẹ phải có cách tác động phù hợp tránh can thiệp thô bạo vào việc lựa chọn nghề. Điều quan trọng là phải xác định lại xem mình đã thật sự thấy được năng lực, thiên hướng của con em mình hay chưa. Bởi nếu không có niềm say mê trong công việc, con sẽ gặp những trở ngại tâm lý với công việc mà hàng ngày và cả đời chúng phải gắn bó. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần đánh giá đúng khả năng thật sự của con để định hướng cho chúng một nghề nghiệp phù hợp.

Yêu con đúng cách chính là cha mẹ lắng nghe, tôn trọng ý kiến của con cái, cho con được quyền chọn lựa nghề nghiệp hợp với khả năng và sở thích của con, để con có một tương lai, một cuộc sống gắn bó với công việc yêu thích, như vậy sẽ phát huy sở trường, giúp con có khả năng gặt hái thành công vì được làm việc mình yêu thích.

Thu Mới (tổng hợp)