Oscar và bà Áo Hồng - câu chuyện cảm động về bệnh nhi dũng cảm đối mặt với cái chết

Cậu bé Oscar 10 tuổi, bị bệnh ung thư máu. Cuộc sống của Oscar gắn liền với bệnh viện. Nhà ở rất xa nên bố mẹ chỉ tới thăm cậu vào cuối tuần, khi họ được nghỉ. Trải qua vô số đợt hoá trị, Oscar rụng sạch tóc. Bạn bè trong viện đặt tên cậu là Sọ Trứng, vì cái đầu trọc lóc.

Sau ca ghép tuỷ, mọi hi vọng chữa bệnh cho Oscar đều tan biến. Cậu bé chỉ còn khoảng 12 ngày nữa để sống mà thôi. 12 ngày để sống!

Điều đáng nói là bác sĩ, y tá, tất cả những người ở bệnh viện, kể cả cha mẹ cậu, đều không đủ dũng cảm để nói sự thật với Oscar. Cậu bé đã tự mình tìm hiểu và tận tai nghe được tin dữ. Cậu nghĩ, mình là một thất bại - thất bại của y học, thất bại của bác sĩ, thất bại của người thân…

Có lẽ không ít người trong số chúng ta đã nhiều hơn một lần trải qua cảm giác thất bại như cậu bé Oscar. Thất bại, đau đớn, khổ sở và đáng sợ hơn cả là tự trách móc chính mình, tự coi bản thân là đồ vô dụng, là người chẳng ra gì, là kẻ đáng bị bỏ đi… Và cảm giác thất bại ấy, đối với một đứa trẻ 10 tuổi, khi người lớn chúng ta phải chứng kiến, dù chỉ qua những trang sách thôi, cũng đủ để khiến bạn thấy nhói lòng. Từ khi có con, lúc đọc tin tức, xem hình ảnh về những đứa trẻ có hoàn cảnh đáng thương, phải chịu đựng đau đớn, tôi đều thấy có gì đó như đang nghẹn lại nơi cổ họng... Cảm giác vô cùng xót xa!

Nhưng thật may mắn, cuốn sách nhỏ xinh chưa đầy 100 trang và cậu bé Oscar dũng cảm không để tôi chìm đắm lâu trong những xúc cảm buồn bã, ưu phiền. Khi phải đối diện với sự thật là mình chẳng còn sống được bao lâu nữa, trong khi bố mẹ không đủ can đảm để nói, để nhìn và ôm con vào lòng thì Oscar gặp được “thiên thần hộ mệnh” của mình, dưới hình dạng bà Áo Hồng - một tình nguyện viên có tuổi đến chơi với các bệnh nhi trong viện.

Với Oscar, bà là người bạn thực sự của cậu và cậu không gọi bà là bà Áo Hồng. Cậu gọi bà là bà Hoa Hồng. Bà khuyên cậu mỗi ngày hãy viết thư cho Chúa, thổ lộ hết với Chúa những suy nghĩ trong lòng mình bởi nếu cứ giữ lại, chúng sẽ thối nát, mục ruỗng, sẽ càng gây đau. Bà Hoa Hồng còn kể truyền thuyết 12 ngày cuối cùng trong năm, thời điểm có thể giúp người ta dự đoán 12 tháng tiếp theo như thế nào và đề nghị Oscar hãy chơi trò chơi 12 ngày, với mỗi ngày tương đương 10 năm.

Một ý tưởng thiên tài của người bạn lớn - người đã trải qua bao sóng gió cuộc đời, dành cho cậu bé mới chỉ được tận hưởng 10 năm trên cõi sống. Ý tưởng đã giúp Oscar trải nghiệm cả cuộc đời, từ lúc dậy thì, cho tới khi hẹn hò, yêu đương, trưởng thành, già đi và đối diện cái chết. Những gì mà phần lớn chúng ta phải dùng nhiều chục năm cuộc đời để trải nghiệm thì Oscar được nếm trải chỉ trong khoảng 10 ngày. 
Hỉ nộ ái ố cả một đời người được diễn tả dưới đôi mắt của một cậu bé mới 10 tuổi. Nhưng không hề hời hợt mà vô cùng sâu sắc. Có phải bởi những người cận kề cái chết, họ dường như thấu đạt hơn ai hết ý nghĩa của từng phút giây, từng khoảnh khắc được sống? Dù “họ”, trên thực tế, vẫn còn là Trẻ Con?

Hãy nghe những điều Oscar nói với bác sĩ chữa trị cho mình - người luôn mang bộ mặt u sầu kể từ khi biết ông không thể nào cứu sống được Oscar: “Bác không cần phải buồn khổ thế. Bác đừng cảm thấy có lỗi nữa. Bác cũng không điều khiển được tự nhiên. Bác chỉ là người sửa chữa thôi. Hãy chậm lại, bác sĩ ơi, và xả hơi, bác đừng có ôm rơm nặng bụng quá, nếu không, bác không thể làm nghề này lâu dài được đâu”.

Và có lẽ điểm duyên dáng nhất trong câu chuyện về sự sống – cái chết này của tác giả Eric-Emmanuel Schmitt, điểm đặc biệt cuốn hút tôi cũng như rất nhiều độc giả khác chính là sự hài hước luôn hiện diện qua từng trang sách. Chính những hài hước ấy làm cho phần “bi” không biến thành “luỵ”, làm cho hành trình về với cõi bên kia của Oscar, thay vì vật vã bởi đau đớn bệnh tật lại trở nên nhẹ nhàng, càng gần về cuối, càng nhẹ nhàng hơn bao giờ hết. Bởi khi càng chạm đến cái Chết, Oscar càng hiểu hơn ý nghĩa của việc được Sống, và cậu bé đã buông bỏ mọi phiền muộn mà tận hưởng hiện tại tới từng phút giây.

Với cuốn sách này, Giáo sư Ngô Bảo Châu và dịch giả Nguyễn Khiếu Anh quả thật đã làm vô cùng tốt nhiệm vụ biên dịch khi truyền tải được chất hài hước duyên dáng mà cũng không kém phần xúc động và mang đến cho người đọc những lúc rơi lệ, cả những khi bật cười.

Dù thế nào thì cuối cùng, giây phút Oscar vĩnh viễn rời bỏ cuộc sống cũng phải đến. Cậu bé đã học được từ Chúa, hay chính là từ Đức Tin rằng: “Hãy nhìn thế giới như thể đó là lần đầu tiên”. Cậu bé đã học được từ người bạn lớn Hoa Hồng của mình cách tha thứ cho cha mẹ, và để một lần nữa, nói “Con yêu bố mẹ”, để chia sẻ cùng họ Giáng sinh ấm áp cuối cùng.

Những tưởng Oscar, trong vai trò một bệnh nhi ung thư sắp lìa bỏ cõi đời, mới là người cần trợ giúp. Nhưng hoá ra, những dòng cuối của cuốn truyện lại giúp chúng ta nhận ra rằng: những người ở lại, những người còn sống - là bố mẹ, là bác sĩ điều trị, là bà Hoa Hồng, là bạn, là tôi - mới là phía NHẬN, và không những thế, còn nhận được rất nhiều từ Oscar.

Xin được trích dẫn những dòng này ở cuối cuốn sách, là bức thư bà Hoa Hồng gửi Chúa, sau khi nói lời tạm biệt mãi mãi với Oscar - và tôi biết, không cần phải nói gì nhiều, chỉ cần bạn đọc chúng lên thôi, và rồi khép trang sách lại, bạn sẽ thấy, có lẽ nước mắt mình cũng đang rơm rớm chực trào, hay ít ra, cũng lặng người đi trong miên man suy ngẫm:

“Cảm ơn đã cho con gặp Oscar. Nhờ cậu bé, con trở nên kỳ quặc, con chế ra các truyền thuyết, con thậm chí còn thấy chính mình trên sàn đấu. Nhờ cậu bé, con đã cười và đã biết đến niềm vui. Con tràn đầy tình yêu, nó thiêu đốt con, cháu đã trao con biết bao yêu thương để dành cho những năm tháng sau này”.

Đâu cần phải nhiều lời rao giảng, những câu chuyện nhẹ nhàng mà sâu sắc như “Oscar và bà Áo Hồng” – hãy tìm đến chúng khi bạn cần một thứ gì đó để lấy lại niềm tin yêu cuộc sống. Như lời một bài hát mà tôi vô cùng yêu thích: “Cuộc sống hôm nay tuy vất vả, nhưng cuộc đời ơi, ta mến thương!”, bạn hãy tận hưởng món quà là hiện tại mà cuộc sống trao cho mình, để sống hết mình, sống trọn vẹn từng phút giây!

Thông tin chung về sách:

Tựa đề: Oscar và bà Áo Hồng (sách có bán tại Vinabook)

Tác giả: Eric-Emmanuel Schmitt. Sinh năm 1960 tại Lyon (Pháp), ông viết cuốn sách đầu tiên vào năm 11 tuổi, và vở kịch đầu tiên vào năm 16 tuổi. Ông đã học Đại học Sư phạm phố Ulm, bảo vệ luận án tiến sỹ triết học năm 1986, sau đó làm giảng viên triết học. Eric-Emmanuel Schmitt đã xuất bản hàng chục tác phẩm được đánh giá cao.

Nhận định chung về tác phẩm: "Oscar và bà Áo Hồng" được độc giả Pháp bình chọn là một trong những cuốn sách "làm thay đổi cuộc đời tôi". Điều này thực sự hiếm gặp đối với một tác giả còn sống và với vinh dự này, "Oscar và bà Áo Hồng" có thể sánh ngang với những tác phẩm kinh điển như "Ba người lính ngự lâm", "Hoàng tử bé".

Các tác phẩm khác cùng tác giả: Con của Noé, Một mối tình ở Điện Élyssé, Nửa kia của Hitler, Một ngày mưa đẹp trời.

Nguyễn Huyền